Czasowniki modalne to grupa czasowników, która służy do wyrażania chęci, konieczności lub możliwości. Należą do niej cztery czasowniki: sapere (umieć, ale też: wiedzieć), potere (móc), volere (chcieć) oraz dovere (musieć).
Odmiana czasowników SAPERE i POTERE
SAPERE (umieć) | POTERE (móc) | |
Io | so | posso |
Tu | sai | puoi |
Lui/Lei | sa | può |
Noi | sappiamo | possiamo |
Voi | sapete | potete |
Loro | sanno | possono |
Odmiana czasowników VOLERE i DOVERE
VOLERE (chcieć) | DOVERE (musieć) | |
Io | voglio | devo |
Tu | vuoi | devi |
Lui/Lei | vuole | deve |
Noi | vogliamo | dobbiamo |
Voi | volete | dovete |
Loro | vogliono | devono |
Przykłady użycia w zdaniach
Posso fare una proposta? – Mogę coś zaproponować?
Dobbiamo ancora fare la spesa, volete darci una mano? – Musimy jeszcze zrobić zakupy, chcecie nam pomóc?
Non so rispondere alla tua domanda. – Nie umiem odpowiedzieć na twoje pytanie.
Vogliamo mangiare qualcosa. – Chcemy coś zjeść.
Oggi non potete uscire, dovete studiare. – Dzisiaj nie możecie wyjść, musicie się uczyć.
Cosa vuoi da me? – Czego ode mnie chcesz?
Luisa non può venire alla festa di sabato. – Luisa nie może przyjść na sobotnią imprezę.
Volete qualcosa da bere? – Chcecie coś do picia?
Antonio e Luigi devono finire i compiti. – Antonio i Luigi muszą skończyć pracę domową.
– Perché non puoi restare ancora un po’? – Dlaczego nie możesz jeszcze trochę zostać?
– Perché devo tornare a casa. – Ponieważ muszę wracać do domu.
Potete dormire qui, se volete. – Możecie spać tutaj, jeśli chcecie.
Devo essere completamente sincera con te. – Muszę być z tobą całkowicie szczera.
I Rossi non possono andare in montagna quest’anno. – Państwo Rossi nie mogą jechać w góry w tym roku.
Il signore Gratto vuole cambiare lavoro da tanto tempo ormai. – Pan Gratto chce zmienić pracę już od długiego czasu.
Stefania deve comprare una nuova macchina, quella vecchia si è rotta. – Stefania musi kupić nowy samochód, tamten stary się zepsuł.
Attenzione!
Z czasownikiem dovere w przeczeniu (przy dodaniu „non”) należy uważać, bo oprócz dosłownego tłumaczenia „nie musieć”, może przyjąć również inne znaczenia: „nie trzeba”, „nie możesz”, „nie wolno”, np.:
Non devi dirgli la verità. – Nie możesz/nie powinieneś mówić mu prawdy.
Con questo abbonamento non devi pagare più niente, include tutto. – Przy tym abonamencie nie trzeba płacić już za nic więcej, zawiera wszystko.
Non devi uscire di casa a quest’ora, hai capito? – Nie wolno ci wychodzić z domu o tej porze, zrozumiałeś?
Czas przeszły dokonany Passato prossimo
Sprawdź też jak czasowniki modalne zachowują się w czasie przeszłym dokonanym.